“Er zijn bijna 200 nestkasten gehangen en ik heb op verschillende plaatsen al mezen gezien.”
Dirk Peeters is ploegbaas van de groendienst van de Gemeente Beerse. De groene gemeente ondervindt al tien jaar veel overlast van processierupsen. Vorig jaar werd een duurzame bestrijdingmethode uitgetest: nestkasten voor koolmezen en pimpelmezen. Daarvoor werkte de gemeente samen met de groendienst en de houtafdeling van A-kwadraat.
Hoe kwamen jullie erbij om nestkasten in te zetten om processierupsen te bestrijden?
Dirk Peeters: “Door de droogte van de laatste jaren komen processierupsen veel meer voor. Ze zorgen voor overlast op publieke plaatsen. Vooral eikendreven en wandelwegen vormen een ideale biotoop waar veel passage is. Er zitten soms tot twintig nesten per boom. Als er beetje wind is of rupsen beginnen te migreren, dan vallen de brandharen naar beneden. Sommige mensen reageren daar heel allergisch op. Ik heb vorig jaar ook het geluk gehad om de brandharen eens te voelen, aangenaam is het niet (lacht).
Tot nu toe zetten we in op sensibilisering, ‘hier zitten rupsen, blijf uit de buurt’, en we branden de rupsen weg, maar het is niet evident om alle brandharen mee te hebben. In 2020 mochten mensen niet ver weg, dus ze zochten ontspanning in de omgeving. Daardoor viel het probleem extra op en kregen we veel meldingen en klachten binnen.
De Provincie Antwerpen heeft zich in de materie verdiept. Processierupsen kunnen blijkbaar worden bestreden door koolmezen en pimpelmezen. Om die aan te trekken moet je nestkastjes plaatsen. Binnen de werkgroep hebben we de optie bekeken en die bleek interessant voor ons. Het schepencollege heeft uiteindelijk beslist om ervoor te gaan.”
Daarna werd een samenwerking met A-kwadraat opgezet. Hoe is dat gelopen?
“We werken al verschillende jaren samen met A-kwadraat, rechtstreeks of in onderaanneming. De groenploegen van A-kwadraat doen groenonderhoud, schilderen banken en straatnaamborden. Ik wist dat A-kwadraat ook een schrijnwerkerij heeft. Dus ik heb gevraagd of ze de nestkastjes konden maken en ophangen. Via Tony (de hoofdwerkleider Green, red.) en de werkleiders kreeg ik enthousiaste reacties. We schreven een prijsvraag uit en A-kwadraat kwam daar uit als meest geschikte partner.
Wat is er concreet gebeurd?
“Er zijn al bijna 200 nestkasten gehangen en dit jaar worden er nog eens 200 geplaatst. Ik heb alle locaties en het aantal nestkasten per locatie doorgegeven. A-kwadraat heeft die plannen gekregen en uitgevoerd. Ik ben nog niet overal geraakt, maar ik heb op verschillende plaatsen al mezen gezien.
Nu kijken we of we een stap verder kunnen gaan. De nestkasten moeten namelijk ook regelmatig een onderhoud krijgen. Tijdens de besprekingen is dat naar boven gekomen en de mogelijkheid bestaat dat we de samenwerking verder uitbreiden. Bij het eerste onderhoud zullen we zien hoeveel kasten bewoond zijn geweest dit jaar.”
Merk je al resultaten of welke resultaten verwacht je?
“Op één jaar tijd kan je moeilijk conclusies trekken, dan kan eigenlijk pas binnen drie tot vijf jaar. Geleidelijk aan moet de populatie mezen aangroeien. Nestkasten zijn daar één factor in. De processierupsen zijn vanaf eind april tot begin juli een voedselbron voor de vogels, dat loopt ongeveer samen met het eerste legsel van de mezen. Ik verwacht de beste resultaten in omgevingen die sowieso natuurlijker zijn en waar de mezen ook de rest van het jaar voldoende voedsel vinden.
Maar voorlopig verloopt het seizoen goed: het is niet te warm en het regent regelmatig. Ik heb goede hoop dat er dit jaar al minder rupsen zullen zijn.
Wat is voor jou de meerwaarde van een partner als A-kwadraat?
“Een van de mensen die de nestkasten heeft gemaakt is de zoon van een collega van mij. In de groenploegen van A-kwadraat werken ook een aantal inwoners van Beerse. Die lokale, persoonlijke connectie vind ik wel mooi.
Het contact met de medewerkers, met de ploegbazen en met Tony verloopt trouwens heel open en flexibel. Als er iets is, dan contacteren we elkaar. Het kan altijd geregeld worden. En het werk dat A-kwadraat levert is in orde. Eigenlijk moet ik zelfs geen controle doen. Blindelings vertrouwen is sleutelwoord in de samenwerking.”
A-kwadraat zet ook in op duurzaamheid. Onder meer door het machinepark voor groenonderhoud te verduurzamen. Vind je dat belangrijk?
“Ik sta er wel achter. We proberen zelf ook het ecologische aspect mee te nemen als dat economisch haalbaar is. We leggen het nog niet op, maar ik denk dat dat in de toekomst wel komt. Elektrische machines hebben trouwens ook andere voordelen. Er zijn omgevingen waarin we een bepaald stilteniveau willen nastreven, bijvoorbeeld op begraafplaatsen, in de buurt van scholen en woonkernen. Ze verbeteren ook het werkcomfort voor medewerkers. Dus het zal almaar belangrijker worden.”
